Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα του Θεάτρου στην Εκπαίδευση
Η πρόταση της Βιβής Κοψιά, προέδρου του Π.Ε.ΣΥ.Θ., στη διαδικτυακή ομάδα «Φίλων του Π.Ε.ΣΥ.Θ.» ήταν η εξής: «Αύριο 27 Νοεμβρίου γιορτάζουμε την παγκόσμια ημέρα του Θεάτρου στην Εκπαίδευση. Προτείνω από τώρα ως και αύριο τα μεσάνυχτα να γράψουμε από κάτι ο καθένας, ως ιδέα – δωράκι προς τους άλλους που κάνουμε αυτή τη φανταστική δουλειά με τα παιδιά στο σχολείο. Μπορεί να είναι μία ιδέα, μία μουσική, μία καινούργια άσκηση ή παιχνίδι, ένα Σχέδιο μαθήματος, ένα παραμύθι, ένα άρθρο που αξίζει να διαβαστεί, ένα χρήσιμο link, ότι θέλει ο καθένας! Δεν χρειάζεται να είναι κάτι Grande! Να κάνουμε μία δημιουργική ανταλλαγή Ιδεών τέλος πάντων, συνεχίζοντας και την παράδοση του ΠΕΣΥΘ Τα μέλη για τα μελη!».
Με αυτή τη σκέψη αρχικά, μαζεύτηκαν ιδέες και σκέψεις γύρω από το μάθημα της Θεατρικής Αγωγής και της διδασκαλίας του θεάτρου στα σχολεία, τις οποίες και παραθέτουμε στη συνέχεια του συγκεκριμένου άρθρου. Εκτιμώντας ότι μας ενδιαφέρουν οι ιδέες πρωτίστως, τις παρουσιάζουμε χωρίς τα ονόματα των εμπνευστών τους:
Θεατρική ανάγνωση λογοτεχνικού κειμένου από Ανθολογιο!
«Ωραίο Δαρείο» και την «Αιμοδοσία» από τεύχος της Γ’ και Δ’ δημοτικού.
Από Α’ και Β’, θα διάλεγα τις «περιπέτειες της Ζαχαρούλας και του Καρυδάκη.»
«Ξέρξης ο ξιφίας» (από το Ανθολόγιο Α’ και Β’).
Εγώ βρίσκω τυχαία κάθε φορά ανάλογα με τα κέφια για τις μέρες που δεν έχουμε χώρο, ένα κείμενο το οποίο το λέμε κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο π.χ. σαν παπάς, σαν ράπερ, όπερα, ποδοσφαιρικό αγώνα, ηθοποιός, κλαίγοντας, γκρινιάζοντας κ.τ.λ. Πέφτει πολύ γέλιο.
Δραματοποίηση ενός κειμένου αλλά διαβάζοντας το, χωρίς να μαθαίνουν τα παιδιά απέξω το κείμενο.
Ανακάλυψα την ταινία The greatest Showman! Έχει καταπληκτικό soundtrack!!
Βάζω στη Δ’ το κομμάτι This is me να το δούνε, το οποίο μιλάει για την διαφορετικότητα, το σχολιάζουμε και μετά τους βάζω να πούνε για κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που έχει ο καθένας… Στη συνέχεια, το χορεύουμε, φωνάζοντας ο καθένας ποιος είναι και τι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό έχουν… π.χ. είμαι η Δώρα και έχω φουσκωτή κοιλιά…!! Και στο τέλος ως εκτόνωση τους βάζω να ουρλιάζουν όλοι μαζί το Με αγαπάω πολύ…
Για να ηρεμήσουμε βάζω από την ίδια ταινία το τραγούδι A millions Dreams , το οποίο μιλάει για τα εκατομμύρια όνειρα μας που θα φτιάξουν το κόσμο μας..!!
Γενικότερα βάζω πολύ μουσική στα μαθήματα…!! Το λατρεύουν…!!!
Το προτείνω και για τα εφηβακια της Δευτεροβάθμιας!! Δείτε ολη την ταινία!! Περνάει υπέροχα μηνύματα!! Και μπορείς να κάνεις πολλά…!!
Βάζω και πολύ άγγιγμα στα μαθήματα μου..
Αγκαλιές, ασκήσεις εμπιστοσύνης, σωματικές ασκήσεις, να μπλέξουν τα σώματα τους… Μπορούμε με το μάθημα μας να αλλάξουμε τα παιδιά…!!
Εγώ έχω ετοιμάσει για την Παγκόσμια μέρα θεάτρου στην εκπαίδευση ένα «ανοιχτό στο κοινό μάθημα» με την Γ’ και Δ’ τάξη, το οποίο επίσης θα συνοδεύεται από τραγούδι, έναν μικρό μονόλογο και βίντεο με φωτογραφίες των παιδιών από δραστηριότητες του μαθήματος της Θεατρικής Αγωγής:
1. λέμε το όνομα μας με κάποιο συναίσθημα / λέω το όνομα μου με μια φράση που αρχίζει από το γράμμα του ονόματος μου
2. Η λίμνη
3. Κινησιολογικο με μουσική περπατώ με τη μουσική και στο σταμάτημα μένω σε μια θέση ή δίνω ένα παράξενο σχήμα στο σώμα μου
4. Μαριονέτες
5. Το σώμα γίνεται… (ακολουθεί οδηγία) και το δείχνουν με παντομίμα
5. Περπατήστε σαν… (ακολουθεί οδηγία) κ.λ.π.
Παιχνίδι κατάλληλο για παιδιά από Α’ Δημοτικού έως και Γ’ Λυκείου: τους ζητάμε να βρουν ένα ζευγάρι (μάλιστα καθώς τους έχω διασκορπισμένους στην τάξη, τους λέω να βρουν τον πρώτο που θα συναντήσει το μάτι τους και όχι να αναζητήσουν τον κολλητό τους, για ευνόητους λόγους). Τους λέω να συμφωνήσει το κάθε ζευγάρι ένα τραγούδι, που να ξέρουν τουλάχιστον τα λόγια του ρεφρέν. Αν δυσκολεύονται να βρουν, τους προτείνω πασίγνωστα παιδικά τραγουδάκια που σίγουρα τα ξέρουν όπως το «Χαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ» ή τα «κάλαντα», το «happy birthday» κ.ο.κ. Έπειτα τους λέω να κάνουν παντομίμα ότι μαλώνουν και γυρίζουν ο ένας την πλάτη στον άλλου. Τους λέω «ξεπαρεου» και τρέχουν σε διαφορετικές γωνιές της τάξης μακριά ο από τον άλλον. Έπειτα τους λέω να κλείσουν τα μάτια. Για να το κάνω πιο εφετζιδικο τους ζητω να κάνουν και τρεις στροφές γύρω από τον εαυτό τους για να χάσουν τον προσανατολισμό τους και άλλες τέτοιες παπάτζες, που μου κατεβαίνουν εκείνη την ώρα! Έπειτα ζητάω από όλα τα παιδιά της τάξης ταυτόχρονα να αρχίσουν να τραγουδάνε δυνατά το τραγούδι τους. Και με κλειστά μάτια πρέπει να ψάξουν το ζευγάρι τους με το αυτί, βάση του τραγουδιού τους. Γίνεται πανζουρλισμός αλλά τους αρέσει πολύ και συνήθως ζητάνε πολλές επαναλήψεις.(Εννοείται ότι πριν αρχίσουμε έχω ζητήσει να βάλουν όλες τις τσάντες πάνω στα Θρανία ώστε να μην την πατήσουν και γενικά κυκλοφορώ ανάμεσά τους για λόγους ασφαλείας).
Δημιουργούμε τον δραματικό ήρωα – Το παράξενο ζώο
Για τα Χριστούγεννα… μια τάξη να κάνει το Μουσείο των Χριστουγέννων, όπου οι μαθητές θα κάνουν διάφορους χαρακτήρες ή αντικείμενα χριστουγεννιάτικα μόνοι ή ανά δύο-τρεις (Άγιος Βασίλης, καλικάντζαροι, αγγελάκια που τραγουδούν, τάρανδοι, οικογένεια που στολίζει δέντρο, παιδιά που λένε τα κάλαντα, άλλος που ρίχνει άχνη σε κουραμπιέδες, ξωτικά κλπ κλπ). Ανάλογα τον χρόνο προετοιμασίας, κάθε δράση μπορεί να έχει και διαφορετική μουσική, κοστούμια/αξεσουάρ, μακιγιάζ κλπ. Μπαίνει μια μια τάξη μέσα στην αίθουσα και βλέπει να ζωντανεύει κάθε δράση, μια-μια με τη βοήθεια του ξεναγού του μουσείου. Βολεύει η άδεια αίθουσα εκδηλώσεων.
Δραστηριότητα στην αυλή. Ο ενθουσιασμός στο κόκκινο! Επιδαπέδιο παιχνίδι θεατρικής αγωγής! Στις φωτογραφίες το σχεδιάγραμμα που κάνω στον πίνακα πριν τους βγάλω στο προαύλιο για να το εφαρμόσουμε. Επίσης το πώς φαίνεται στο προαύλιο. Όπου Α =αυτοσχεδιασμός (που προτείνω εγώ) , όπου Ρ = ρυθμός ( που κάνω παλαμάκια), όπου ζώο κάνουν παντομίμα ή αυτοσχεδιασμό ένα ζώο, όπου σταυρός =σταυρός της ομιλίας. Για να προλάβουν όλοι, προτείνω όχι πάνω από 10 θέσεις, 3 δοκιμασίες για τους μικρούς, 4 για τους μεγαλους. Το ξανακάνουμε με χρονόμετρο, ο πιο γρήγορος κερδίζει.
Οι επιτηρητές.
Βάζουμε καρέκλες σε κύκλο λιγότερες από τους μαθητές περίπου 5-6 λιγότερες ανάλογα και με τον αριθμό των μαθητών, με μια απόσταση μεταξύ τους. Πίσω από τις καρέκλες στέκονται όρθιοι οι επιτηρητές, οι υπόλοιποι κάθονται σε κάποια καρέκλα, θα τους λέμε παίκτες. Έτσι, υπάρχουν επιτηρητές που έχουν κάποιον παίκτη στην καρέκλα τους και άλλοι που δεν έχουν. Αυτοί που δεν έχουν, προσπαθούν να κλέψουν τον παίκτη κάποιου αλλου επιτηρητή κάνοντας του μυστικά νόημα με τα μάτια να πάει στην δική του καρέκλα. Ο παίκτης μόλις δει αυτό το κάλεσμα από τον άλλο επιτηρητή, θέλει αμέσως να φύγει και να πάει στην καρέκλα του, αν όμως ο επιτηρητής που βρίσκεται πίσω του τον ακουμπήσει δεν μπορεί να φύγει, ξανακάθεται. Θα ξαναπροσπαθήσει φυσικά να φύγει αν τον καλέσει κάποιος επιτηρητής ξανά. Όταν φωνάζω «αλλαγή» αλλάζουν μόνο όσοι είναι ζευγάρια εκείνη την στιγμή, γίνεται ο επιτηρητής παίκτης και ο παίκτης επιτηρητής.
Εγώ το παίζω αυτό ως «μύγες και αράχνες».
Υπέροχη μουσική, για σωματικές ασκήσεις για βιντεάκια και για παραστάσεις.
Παντομίμα
Ο εργαζόμενος που είναι έξω απο την πόρτα έχει αργήσει στην δουλειά του… Ο διευθυντής ζητά τον λόγο καθυστέρησης! Όλοι οι μαθητές που είναι μέσα στην τάξη δείχνουν με παντομίμα μια δικαιολογία στον εργαζόμενο για να την πει στον διευθυντή του… π.χ. ξέχασα τα κλειδιά, είχε κίνηση κτλ… Η άσκηση αυτή ακολουθεί την προβολή βίντεο… Βάζω και γονέα με παιδί που καθυστέρησαν στο μάθημα και η δικαιολογία ή ο πραγματικός λόγος πρέπει να ειπωθεί στον διευθυντή του σχολείου!
Το κάνω κι εγώ, αρέσει πολύ στα παιδιά (και σε μένα, αφου με βάζουν πολλές φορές να παιξω την αργοπορημένη υπάλληλο).
Οι δράκοι στη Θεατρική Αγωγή. Τον κινέζικο μύθο μπορείτε να τον βρείτε στο ίντερνετ. Υπάρχει και ένα λαϊκό παραμύθι για δράκο και στο Ανθολόγιο της Ε’ και της ΣΤ’ τάξης.
Λέω ένα παραμύθι, ή ιστορία ή ποίημα ανάλογα την ηλικία και σε όποιον δίνω το λόγο πρέπει να αναπαραστήσει την τελευταία δράση, π.χ. τα βήματα του γίγαντα, το κουδούνι της πόρτας, τα παιδιά που τρέχουν κλπ. Αυτό δουλεύει και με παιδιά που δυσκολεύονται στην κίνηση.
Αρκούδα βγες και φάε!
Το παιχνίδι που έχει τη μεγαλύτερη ζήτηση (μακράν) παραδοσιακά, κάθε χρόνο και για κάθε τάξη! Ένα παιδί κάνει την αρκούδα που κοιμάται. Τα άλλα παιδιά αθόρυβα πάνε σε διάφορες γωνιές στο πάτωμα και «κρύβονται» (καμία σχέση, δεν τα αφήνω να πηγαίνουν σε μέρη που δε φαίνονται, απλά στο πάτωμα κάθονται) χωρίς να ξυπνήσουν την αρκούδα. Όταν έχει καθήσει και το τελευταίο παιδί φωνάζω δυνατά και επιβλητικά «αρκούδα βγες και φαεεεεε»!!!! Τότε η αρκούδα προσπαθεί να κάνει τα άλλα παιδιά να γελάσουν ή να τρομάξουν. Όποιο παιδί γελάσει ή τρομάξει γίνεται το ίδιο αρκούδα. Κανόνες: οι αρκούδες έχουν πάντα ένα χέρι απόσταση από τα παιδιά και δε μιλάνε με ανθρώπινη φωνή. Τα παιδιά δεν μιλάνε και δεν κρύβουν το πρόσωπο τους. Έχει πάρα πολλές παραλλαγές! Και άλλη παραλλαγή ότι η αρκούδα περνάει κάτω από τα παιδιά (στέκονται όρθια με τα πόδια λίγο σε γέφυρα). Και ότι τα παιδια αλλάζουν θέση αλλά να μην τα δει η αρκούδα γιατί τότε χάνουν και βγαίνουν από το παιχνίδι. Γενικά, τους αρέσει τόσο πολύ, που κάθε φορά προσπαθώ να σκεφτώ και από κάτι καινούριο σαν τασκ, ώστε να εμπλουτίζεται η δραστηριότητα και να μην κάνουμε όλο τα ίδια, αλλά η αλήθεια είναι τα παιδιά προτιμάνε την κλασική εκδοχή, η οποία και είναι αυτή που περιέγραψα πρώτη! Είναι τέλειο παιχνίδι ειδικά για τάξεις που κάνουν πολύ φασαρία! Με αυτό το παιχνίδι ησυχάζουν έστω μέχρι να γίνουν οι πρώτες αρκούδες, αλλά με τον καιρό μαθαίνουν και κάνουν μόνο μιμικές κινήσεις εφ’ όσον κι εγώ επιμένω στη διατήρηση των κανόνων.
Αυτό το παιχνίδι εγώ το παίζω σε μία παραλλαγή με τα παιδάκια της Α’ Γυμνασίου, αλλά για να έχει περισσότερη πλάκα βάζω στην αρκούδα να κάνει και ένα δυνατό βρυχηθμό στην αρχή. Κατευθείαν γελάνε τα μισά και χάνουν! Και όταν μπαίνει η αρκούδα, υποτίθεται ότι τα παιδιά είναι ξυλοκόποι και κόβουν ξύλα. Και με το που μπαίνει και βρυχάται, ξαπλώνουν στο πάτωμα.
Περπατήματα
Ορίζουμε το χώρο της σκηνής και λέμε τα παιδιά να τη διασχίσουν με όποιον τρόπο επιλέγουν αυτά. Σαν άνθρωποι, ζώα, φανταστικά πλάσματα κτλ. Μπορεί να σέρνονται, να περπατάνε, να στριφογυρίζουν, να πηδάνε πάνω από φανταστικά εμπόδια, σαν ρομπότ κτλ. Καλό είναι να υπάρχει συνεχής ροή και μπορούμε να βοηθάμε τη φαντασία τους με το να προσθέτουμε καινούργιες συνθήκες: βρέχει, δεν υπάρχει βαρύτητα, διασχίζουμε ετοιμόρροπη γέφυρα και από κάτω υπάρχει λάβα, κροκόδειλοι, πιράνχας κτλ. Μετά, μπορούμε να τα ρωτήσουμε αν θυμούνται κάποια από τα περπατήματα που είδαν, αν θα ταίριαζαν σε κάποιο χαρακτήρα παραμυθιού που μπορεί να έχουμε κάνει ή γιατί και ποιος άνθρωπος θα μπορούσε να περπατάει έτσι, τι θα μπορούσε να του έχει συμβεί κτλ.
Τους βάζω να δουν το ταινιάκι «the other pair», ένα επεισόδιο της ζωής του Γκάντι, που μιλάει για την ενσυναίσθηση, με αφορμή ένα ζευγάρι παπούτσια. Ακολουθεί συζήτηση και μετά προβάλλω πολλά παιδικά παπούτσια από τον προτζέκτορα στον πίνακα. Από εκεί τα παιδιά αντιγράφουν το περίγραμμα όποιου παπουτσιού θέλουν, το βάφουν, το κόβουν κ φτιάχνουμε μια γιρλάντα από παπούτσια με τη φράση «μπαίνω στα παπούτσια του άλλου». Η 6λεπτη ταινία είναι υπέροχη, αρέσει σε όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά.
Δεν είναι για τις ηλικίες των μαθητών μας, αλλά είναι υπέροχο βίντεο…
«Τα κορίτσια, τα αγόρια και τα κλειδιά της ελευθερίας», η δική μου μικρή συμβολή σ’ αυτή την υπέροχη ιδέα! Ένα σχέδιο μαθήματος για την ευαισθητοποίηση και την κατάρριψη των έμφυλων στερεοτύπων για παιδιά από Β’ – Δ’ Δημοτικού.
Έφτιαξα ένα δικό μου παιχνίδι σαν μια μικρή ιστορία! Ξεκινάω με περπάτημα στο χώρο υποτίθεται πως διασχίζουμε ένα μεγάλο δρόμο και στο τέλος του δρόμου υπάρχει ένα σπίτι! Αρχίζω τα ρωτάω τι μπορεί να έχει αυτό το σπίτι λένε τα δικά τους (ό,τι μπορείτε να φανταστείτε) αλλά τελικά τους λέω πως το σπίτι δεν έχει έπιπλα! Φωνάζω ένα ένα τα δωμάτια κ αυτά με το σώμα τους αναπαριστούν ένα έπιπλο ή ένα αντικείμενο. Στη συνέχεια αν υπάρξει χρόνος, τα χωρίζω σε ομάδες και κάνουμε έναν αυτοσχεδιασμό σχετικά με μια οικογένεια που θα μπορούσε να ζει μέσα σ’ αυτό το σπίτι! Άρεσε παρα πολύ και ειδικά το σημείο με τα έπιπλα περίμεναν με αγωνία να πω το επόμενο δωμάτιο.
Αυτό με τα έπιπλα το ήξερα, αλλά όχι συνδεδεμένο με το μυστηριώδες σπίτι που του δίνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον! Θυμάμαι ότι είχαν μεγάλη πρεμούρα να φτάσουμε στην τουαλέτα και να… υποδυθούν τη λεκανη με το καζανάκι!
Χαχαχα ακριβώς το ίδιο κι εμένα! Η πλειοψηφία των παιδιών αναπαριστά τη λεκάνη και πεθαίνουν στα γέλια!
Καλή επιτυχία, συναδέλφισσες και συνάδελφοι! Και χρόνια μας πολλά!
Π.Ε.ΣΥ.Θ. / PESYTH 